top of page

The NAMIBIAN Constitution (from a Biblical Perspective)

EKONDWA 3:

Ohoromende, Ounane, Oviungura

 

 

 

¹Omundu auhe nge riwise kehi youhonapare. Orondu kape nouvara mbu ha zu mu Ndjambi; nu inga omauvara nge ri po ya tuwa po i Ndjambi. ²Nu ingwi ngu ma pirukire ouvara mbu ri po, ma pirukire omaraerero wa Ndjambi; nu ngu ma tjiti nao me riyetere omuini ombanguriro. ³Orondu ovahonapare kave tiriwa i imba mbe tjita ouwa, nungwari ve tiriwa i imba mbe tjita ouvi. Nove tji u hi nokuvanga okutira imba mbe ri mouhonapare, tjita imbi mbi ri ouwa, nowo mave ku tanga, ⁴owo tjinga ave ri ovakarere va Ndjambi mbe ungurira ouwa woye. Nungwari tji mo tjiti ouvi, ove mo sokuvetira, owo, tjiri, tjinga ave nousemba wokuvera. Owo ovakarere va Ndjambi, mbe yenenisa omberero ya Ndjambi ku imba mbe tjita ouvi. ⁵Komuhingo mbwi opu wa sokuriwisa kehi youhonapare, nu a rire mena rokutja ove mo tira omberero ya Ndjambi porwayo, nungwari wina nga rire mena romeritjiviro woye womomutima. ⁶Eṋe wina opu mu sokusuta otjisuta tjouhona, ovahonapare tjinga ave ri ovakarere va Ndjambi mbe ri yandjerera otjiungura tjawo. ⁷Suteye ondjo ndji mu na yo ku wo; kutja ondjo yotjimariva tjotjisuta tjouhona poo otjisuta tjondjambi yeṋu notjouini weṋu, nu yandjeye ondengero nondjozikiro ku imba mbe ri mouhonapare. ⁸Amu kara nondjo yomundu posiya ingwi okusuverasaneno. Ngu ma suvere omukwao eye ma yenenisa Omatwako aehe wa Ndjambi (Ovaroma 13:1-8).

 

Ovaroma 13:1-8 mai handjaura nawa ondando yohoromende. Indu andaku kape na ohoromende youndu, atja tu kara mehi ndi hi na oveta, pa tja pe yeta kutja ovandu ve kare nondira ndji hi na omaandero. Ete atuhe matu kupasana  kutja onawa okura nohoromende ombi pendje nokuhina ohoromende kaparukaze. Ndjambi ka yakura ohoromende youndu; posiya, eye u yandja ohoromende youndu nondando yokutjaera ongaro ohazerwa nehi ndi hi noveta.

 

Epuriro ndi purwa tjinene kOvakriste orondi ndi mari tja ete matu sora vi okurisusuparisa kehi youhonapare woundu, indu ndoovazu ohoromende youndu kai na ongurameneno noutakame? Poo ete matu sokutjitavi ndoovazu matu munu kutja ohoromende yetu kai na oumukuru? Ombeimbera mai tu rakiza ete ovaKristus kutja tu ri susuparise kehi yomauhonapare aehe. ²Kumbireye ozombara novandu avehe mbe ri mounane, kokutja tu kare nongarero ombore nu ndji ohange, atu nondira ku Ndjambi nomeritjindiro omawa kovandu varwe (1 Timoteus 2:2). Yandja ombakatwi kembo ndi “Onduviro” ka ri ungurisiwa mena rokutja ma rire ouzeu kovakambure okuriwisa kehi yomaraa aehe wohoromende. Okuriwisa kape na okuheya kutja ko na ondengu, mena rokutja ovakambure ve raerwa okuriwisa auhe kehi yomukwao mondira mu Kristus (Ovaefese 5:21).  Ku nao omaheya nga kaye na kutja matu sokukara nonduviro ku imbi avihe mbi matu  raerwa, nu wina kaye na okuisapo oundu wetu poo ondengu yovakambure mbe ri yandjera okuriwisa kehi youhonapere mbu he ri ousemba.

 

Opakahu kokutja  ohoromende ka  aruhe tji i twapo omirari omisemba posiya ¹³Owaṋi ngu me mu tjiti otjipo indu eṋe tji mu nombango yokutjita ouwa? (1 Petrus 3:13) Mena rokutja ¹⁴Nungwari nandarire kutja mamu hihamisirwa ousemba mbu mamu tjiti, tjiri, oweṋe ovaṋingandu! Amu tira ovandu, nu amu rikende (Petrus 3:14). Ovakambure tji mave tatumisirwa mena ra Kristus ka maave rimunu ondjo. ¹⁹Ndjambi otjiṋa hi me mu serere po ondaya, tji ma mu tjindi omihihamo vyondatumisire amu hi nondjo, tjinga ama mu vanga okukara nouṱakame ku Ndjambi. ²⁰Orondu pe nondangu yatjike tji mamu zara omatoneneo mena rokutja mwa tjita ouhasemba? Nungwari tji mamu zara omihihamo mena rokutja mwa tjiti ouwa, Ndjambi me mu sere ondaya (Petrus 2: 19-20).

 

Indu ndoovazu matu tjiti nao nokuhina okupatana Kristus, poo okupitisiwa mongamburiro yetu, ete tu sokukondja okukara nonduviro kohoromende nounane wetu. ⁵²Jesus arire tja tja: “Yarura mo engaruvyo roye motjihweka tjaro. Avehe mbu mave toora engaruvyo mave ṱengaruvyo (Mateus 26: 52). Kape na okuheya kutja ete tu sokukara noruyameto poo okuyakura ngamwa omirari avihe owo mbi mave toora. OvaKriste mave sokutoora omerizirira nokutiza outakame wombeimbera nandarire kutja ombazu  mai pirukire ngunda amave kara nonduviro kovanane.

 

Mukuru ongu ri nu ongu ma karere omuhonapare kombanda yotjivitwa vyovandu nu Eye ongu na omerizirira mu avihe. Momuhingo otjingewo Eye u yandja oukutuke kovandu okutjita ondoororero yawo nokutoora ozondjira zawo. Pu mape heye kutja kape na ngu ma rire ombara, poo omunane wehi, poo omuhonge pendje nombango ya Ndjambi. Okukara nomasa moporotika kape na ku heya kutja wa yakurwa poo wa zikamisa I Muhona. Ombeimbera mai isana ombara Nebuchadnezzar omukarere wa Ndjambi. ⁹Ami me kapaha omihoko avihe komukuma wokeyuva kokunene, nomukarere wandje Nebukadnesar, ombara yaBabilon, wina (Jeremia 25:9). Ongahukiro, kape na kutja  eye wa ri omurumendu ngwa ri nondira ku Muhona. Ete ka maatu kara nongamburiro momauhonapare, posiya matu sokukara nongamburiro mu Ndjambi. ⁵Ṱakama mu Muhona nomutima woye auhe. O riyameke ku imbi mbi mo tjangovasi mo tjiwa. ⁶Zemburuka Muhona mu avihe mbi mo tjiti, neye otji me ku sembamisire ondjira yoye (Omiano 3: 5-6). Ete matu yenene okuyandja oruyameto rongamburiro indu tji matu kara nomaunguriro wa kumwe ku na ohoromende, tji matu sutu otjitjamurungo nokukara norupa momananeno nokuritizira pozoveta, posiya kape na okuheya kutja ete matu  sokurira ovapotu. Atu zembi kutja omasa wounane  woundu ye wira kehi younane wokombanda, nu maye enene okurundurwa I yomasa wokombanda ya Ndjambi. Tji peya motjitjtwa kutja omauhona nga yevari ya kara nombata kumwe,  ovakambure mave sokukara nondiviro ku Ndjambi pendje nokukara nonduviro kovandu. ²⁹Petrus nOvaapostele ovakwao va zirire ave tja: “Omundu wa sokukara nonḓuviro ku Ndjambi komeho yokukara nonḓuviro kovandu (Oviungura 5:29).

 

Jesus ongu ri omunane wetu omuwa omumanise. Ete tjiri tji matu vanga kutja me tu nane, outakame wetu mau sokukapita okuhungira kwetu. Ete tji twa pewa omerizirira wokunana ovakwetu, matu  sokuvetiza nawa nandarire kutja matu ripunguha mozondero zetu oveni, ondjoroka, oruveze poo ovimariva. Ete tu na omerizizira okuyandja ouhatoi nokuhonga imba mbu matu nana.

 

Okurira omunane omunamasa tjimuna Joshua, matu sokukara kangi okupuratena Mukuru tjima hungire. Eye tje tupe pe omaraa ete matu sokuyeyenenisa. Ovanane ovanamasa ve tjiukirwa kokuriyameka okuungurira  Kristus omutenga. Okurira omunane wa Muhona, karondu tji moyenene okuyakurwa, okukara notjihako, poo okurira omuhona.  Pe  hepa omerirongerisiro, okuungura oukukutu, ombango nomaundjiro.  Oviungura ovizeu kavi na okuyenena okutikonaparisiwa. Okuhongerera po varwe ove rutenga mo  sokuyandjera Muhona ma hongore momuinyo woye.

 

Ohoromende ya Namibia ya sembama motutavi tutatu tu tu ri; Ounane wokombanda, Ounane wokutwapo ozoveta, nOunane wokupangura. Otutavi atuhe otunandengu momaunguriro wa to, posiya atuhe tu tunga ohoromende imwe.  Mukuru I vetatu mu  umwe, auhe omunamasa, ngu tjiwa avihe, nu wina omuharupu.  Kape na oomukuru vetatu posiya pe na Mukuru umwe mu vetatu:  Ihe, Omuna, nOmbepo Ondjapuke. ⁷Pe novahongonone vetatu: ⁸Ombepo nomeva nombinḓu; naveyetatu mba ve yandja omahongononeno yemwe (1 Johanes 5:7-8). ¹³Otjari tja Muhona Jesus Kristus, norusuvero rwa Ndjambi, noruwano rOmbepo Ondjapuke ngaru kare na eṋe amuhe (2 Ovakorinte 13: 13).

 

 ¹¹Nu “oviyandjewa” Eye “mbya yandja” ovyo mbi: Tjiva we ve toorora okurira ovaapostele, tjiva okurira ovaprofete, tjiva okurira ovazuvarise vombuze Ombwa, tjiva okurira ovanene wombongo na tjiva okurira ovahonge. ¹²Eye we ve toororera okurongerisa otjiwaṋa tja Ndjambi otjiungura tjoukriste, kokutja ve tunge orutu rwa Kristus. ¹³Eṱe atuhe otji matu kaworongana moruwano rumwe mongamburiro yetu na mondjiviro yetu yOmuna wa Ndjambi, notji matu rire ovandu mbe kura okuvaza omuseka ohamukwao na imbwi owa Kristus (Ovaefese 4: 11-13).

 

Mukuru wa hongorera po ovandu ve  ama ungurisa omiano pekepeke vyounane  woundu. Ondoneno yomunane auhe kaai zu  mondjiviro, oruveze pu ve ri, omwano womananeno, ounongo, ozombura poo omasa nungwari aape rekareka komwano mbu ya ve karere Muhona.  Okurira omunane omusemba pe heya kutja okuyandjera Muhona arire ngwa nana ovitjitwa vyoye avihe, ondengu nozondando zoye.

 

Oviungura vya Muhona kombanda yehi vi ri okuza movandu.  Oviyandjewa  vitano vyombepo ovinahepero nu ombi tjita kutja orutu rwa Kristus ru ungure nawa.  Okanepo akehe korutu rwa Kristus  ke na orupa orunene ndu ke nyanda. Oviyandjewa vitano vyombepo vi upika orutu rwa Kristus kutja ru ungure nawa moviyandjewa. Nu ka auhe ngwa isanewa koviungura vitano vyombepo, posiya auhe wa isanewa okuzuvarisa ombuze ombwa ya Kristus Jesus. ¹⁴Nu Jesus wa mana okuhungira a tja: “Ovengi uri mba isanewa, nungwari ouṱiṱi mba toororwa” (Mateus 22:14).

 

 

OvaPostele:

Omunwe mbi katjimunene keke rimwe mau kuramene po Omuapostele mena rokutja eye u kara norupa  moviyandjewa vitano vyombepo. Embo ndi Omuapostele  mari hee kutja omuhindwa ngu na  ondando yokuzuvarisa ombuze ombwa. Omwano warwe ovakongorere va Kristus avehe ve isanewa kutja Ovaapostele.

 

¹⁸Jesus weya popezu na tja ku wo: “Ami mba pewa ouvara auhe meyuru na kombanda yehi. ¹⁹Otji mwa sokuyenda komihoko avihe ngamwa akuhe mu kaisepo ovandu ovahongewa vandje amamu ve papitisa mena ra Tate nOmuna nOmbepo Ondjapuke.  ²⁰Nu ve hongeye okuṱakamisa oviṋa avihe mbi mbe mu raera. Nu, tjiri, ami mbi ri puna eṋe omayuva aehe nga komaandero wouye”( Mateus 28:18-20). ¹⁵Nombuze mai zuvarisiwa vi, ovatumwa tji ve ha hindirwe? Otja omatjangwa punga amaye hee: “Nu, tjiri, enyando ehimise okuzuva ombosiro yovahindwa mbu mave eta ombuze ombwa!”(Ovaroma 10:15).

Ovaprofete:

Omunwe mbwi katjiurike keke rimwe mau kuramene po  Ovaprofete mena rokutja ovo ve yandja omuhunga. Omuporofete omundu ngwe ri yandjera okuhungira owatjiri wa Mukuru nembo Re. Eye kamaa roro okupopororwa mokuhungira owatjiri wembo evandururwa ra Muhona. Ovaporofete ve yenena okuporofeta ovandu varwe, okuhonga poo okutunga ozokereka novanane vozokereka.

 

¹³“Nungwari Mikaja wa zira a tja: “Tjiri, tjimbe tja Muhona omunamuinyo ami me hungire imbi Ndjambi mbi me ndji raere” (2 Ekuruhungi 18: 13).

 

 

Ovaevangeri:

Omunwe wopokati keke imbwi  mundaarume u kuramene po Omuevangeri mena rokutja eye ma sokuvaza kovandu ovengi. Omuevangeri u woronganisa ovandu. Omuevangeri eye omundu ngu na omerizirira wokuhanasana ombuze ombwa ku na imba mbe hi ye I  zuva. Owo potwingi ve tjita nao okuza momahongero nokuzuvarisa. Ovaevangei ve na omitima vyokutjita ovahongewa, pu mape hee kutja ve vatera ovakambure ovape okukura mongamburiro.

 

¹¹Nomatjangwa maye tja: “Auhe ngu ma kambura mu ye ke nakuṱisiwa ohoṋi.” ¹²Ihi matji hee ovandu avehe, tjinga ape hi nombangu pokati kOmujuda na ngu he ri Omujuda; Ndjambi otjingeye Muhona waavehe, nu u sera avehe mba kwa ku ye ondaya onyingi. ¹³Otja omatjangwa punga amaye hee: “Auhe ngu ma ku ombatero ku Muhona ma yamwa” (Ovaroma 10:11-13).

 

 

Ovahonge:

Omunwe wokareinga  imbwi hangombeyakovakwa u kuramena po Omuhonge, mena rokutja eye wa tjita  ongutasaneno ku na orupanda rozondu.  Omuhonge eye omurise ngu tjevera ovandu (ngu tjevera okereka yomotjirongo. Pu mape hee kutja owo ve vatera ovandu mouhepe wopopambepo mozokereka zavo. Ovahonge wina ovanahepero mokuhonga nokuzuvarisa. Ovo mbi tjinene ve vi tjita aruhe momahongero nomakondoneno wombeimbera. Ovahonge ve hongorera po ovandu tjimuna omurise tjima yenene okurisa ozondu.

 

¹¹“Owami ngu mbi ri omurise omuwa. Omurise omuwa u yandjera ozonḓu ze omuinyo we. ¹⁴Owami ngu mbi ri omurise omuwa. Ami me tjiwa ozonḓu zandje, nozonḓu zandje ze ndji i, (Johanes 10:11 &14). ¹⁵Nu tji va zire nokurya Jesus wa tjere ku Simon Petrus: “Simon, muatje wa Johanes, ove we ndji suvera tjinene okukapita ovakweṋu mba?”Eye a ziri a tja: “Ii, Muhona, mo tjiwa kutja mbe ku suvera.” Jesus a tja ku ye: “Risa ozondjona zandje”(Johanes 21:15).

 

 

Ovazuvarise:

Omunwe mbi kariwona u kuramena po Omuzuvarise mena rokutja eye u yeta ondekasaneno morutu rwa Kristus. Jesus eye wa ri Omuzuvarise  omuwa, aruhe ngwaa kara nondero yovahongewa ve komutima;  aruhe omahongero ya ri ongahukiro nokuhena omatanaukiro mowatjiri wa Ndjambi. Omuzuvarise eye u nomutima wokuhana embo ra Mukuru moundondindondi nokuvepa omasa kutja ve yenene okukondonona orukarorwa ku wo oveni.

 

¹⁹Otji mwa sokuyenda komihoko avihe ngamwa akuhe mu kaisepo ovandu ovahongewa vandje amamu ve papitisa mena ra Tate nOmuna nOmbepo Ondjapuke. ²⁰Nu ve hongeye okuṱakamisa oviṋa avihe mbi mbe mu raera. Nu, tjiri, ami mbi ri puna eṋe omayuva aehe nga komaandero wouye” (Mateus 28: 19-20).

 

Jesus aa hongo ovandu  ama ungurisa  ovisasanekero nokutja mo sokuritjevera  vi komuinyo wotjavivi. Omahongero wa Jesu ye tu yarisira kutja matu sokurirongerisa vi mouhona We kokuhupa nawa ndino. Omuinyo We wa ri otjihorera otja komahongero We,  otjominyo vyetu wina tji mavi sokukara. ¹⁸Eṱe atuhe tu tara ongeṋangeṋeno ya Muhona aayo omotjiritarero, ewiwiri tjinga ara isiwa ko komirungu vyetu. Ombepo ya Muhona i tu tanaura okutusanisa kosaneno na Kristus. Ongeṋangeṋeno ndji keṋakeṋa mu eṱe i ryamena ko komurungu. Nu ihi tji tjitwa i Muhona ngu ri Ombepo (2 Ovakorinte 3:18).

 

Mukuru wa rakiza ovandu kutja ve honge ovanatje vawo ozondjira ze. ⁶Honga omuatje omuhingo mbu ma sokuhupa, neye me u zemburuka aruhe mounene we (Omiano 22: 6).

 

⁴⁰Omuhongwa ke ri kombanda yomuhonge we; nungwari omuhongwa auhe tja mana omerihongero we, ma sana komuhonge we (Lukas 6: 40).

bottom of page