The NAMIBIAN Constitution (from a Biblical Perspective)
EKONDWA 7:
Ombwiko
¹Muhona eye omurise wandje; hi na tji me hepa. ²Eye me ndji suvisa momaryo wondjoura, nu me ndji twara komeva omatarareke. ³Eye me ndji yarura koupe, nu me ndji hongorere mozondjira ozosemba motjimbe tjena re, otja pa kwizika. ⁴Nandi mba kayenda motjana tjonḓorera,hi na tji me tira Muhona, orondu ove tjinga au ri puna ami. Okati koye kouṱuta make ndji tjevere nokundjiṱiza nawa. ⁵Ove mo ndji ṱunine omukandi poṋa ovanavita na ami pu mave ndji munu, mo ndji yakura otja omuṋangwa omutjuṋikwa, nu mo urisa otjinwino tjandje nga tji matji tikatika. ⁶Me tjiwa kutja ouwa norusuvero rwoye mavi kara puna ami ngunda ambi nomuinyo, nami me tura mondjuwo yoye Muhona nga aruhe (Omapsalme 23:1-6).
Tu sokukara nongamburiro mouwa we, mokutuurikira ondjira, mokutuungurira ovingi kombanda ya imbi mbya tja tu ungura oveni. Muhona u twapo ondjira okukurisa kutja pekare omasaserekarero wokakotonyo ku na Ye, onduviro ku Ye, kutja tu yenene okurinana oveni na varwe okuza me Psalme 23 oro ndi ri ondengu yomwinyo. Imba Muhona mbe risa kave hepa otjina. Eye o Muhona Jehovah-Jireh, Muhona ngu yandja.
Jesus aa hongo ovahongewa ve okuningira mbi mave hepa, okumuna imbi mbi matu vanga orondu aruhe tji matu kumbu. ¹¹Omboroto yetu yeyuva arihe tu pao ndino (Mateus 6:11). ²⁵“Ami opu me zu okumuraera kutja amu rikendere ominyo vyeṋu kutja mamu ri tjike nu mamu nu tjike, notutu tweṋu kutja mamu zara tjike. Omuinyo kamunanḓengu povikurya are? Nu orutu karu nanḓengu pozombanda are? ²⁶Tareye kozonḓera zokuti: Ozo kaze kunu nu kaze kondo, nu kaze wongere momatuwo womapwikiro, nungwari Iho meyuru eye ngo u ze hupisa. Neṋe kaweṋe ovananḓengu pozonḓera are? (Mateus 6:25-26). ⁶'Amu rikendere otjiṋa, nungwari mozongumbiro zeṋu azehe ningireye ku Ndjambi imbi mbi mwa hepa, aruhe amamu tja okuhepa ku ye. ¹⁹Nu Ndjambi wandje me mu pe avihe mbi mwa hepa, otja koutumbe we ouingi tjinene mu Kristus Jesus' (Ovafilipi 4:6 & 19). Atu rikendere ozombanda novikurya orondu Tate meyuru ma tjiwa mbi matu hepa. Eye u hepa omerikutiro wa pamwe ku na ete, nu mu imbyo mu na okukara nongamburiro kokuyenenisa imbi mbi matu hepa nokupaha ouhona wa Mukuru noutakame rutenga.
¹⁴Nungwari auhe ngu ma nu omeva ami ngu me mu pe kamaa ṱonyota rukwao. Omeva nga ami ngu me mu pe mu ye maye rire omburo yomeva omanamuinyo ngu maye mu pe omuinyo waaruhe” (Johanes 4:14).
Muhona u hana pokati kovina mbi matu hepa na mbi matu vanga. Ombeimbera i tu rakiza kutja atu rinyanyangizire outumbe oungi nu mai tu zeuparisa okupaha outumbe wopopambepo. Ouye mbwi kamaturiro wetu otjina tji matu matu hepa okuyandja ombango komwinyo wa aruhe ngunda atu ri mouye mbwi. ²⁰Nungwari ri pahereye outumbe meyuru omatoto ku ye ha ri, omureru ku u ha nyono, nomarunga ku ye ha taurire mo okuvaka. ²¹Orondu imba pu pe noutumbe weṋu aruhe opu mape kara omitima vyeṋu wina (Mateus 6: 20-21).
²⁵Petrus wa zirire a tja: “Ii, u suta!” Nu Petrus tja hita mondjuwo, Jesus arire tje mu tengere po okuhungira a tja: “Simon, mo ripura vi? Owaṋi ngu suta otjimariva tjouini notjimariva tjouhona kozombara zouye mbwi? Ovature vehi poo ovandu wozonganda?” ²⁶Petrus a ziri a tja: “Ovandu wozonganda.” Jesus a kotora a tja: “Mape hee kutja ovature vehi kave sokusuta. ²⁷Nungwari eṱe katu nokuvanga okupindikisa ovandu mba. Twende komuronga u kayumbe ombate yozohi momeva. Nu ohi ndja tenge po okurumata nana u pitise momeva. Nu tji wa paturura otjinyo tjayo, mo vaza mo otjimariva otjisilveri. Isamo u kasute na tjo otjisuta tjetu na ove tjondjuwo ya Muhona” (Mateus 17:25-27). Ovimariva ovirande mouye mbwi, nungwari omatwirisiro onge randa mouhona womayuru.
Pendje nokutja pe na ouhatoi mbu ri ouzeu okuzuva, ovandu tjiva ve nongamburiro kutja ovimariva vi yeta ohange. Ovandu ovatumbe ve nondjara noutumbe oungi nu ve tanauka pona pemwe uriri pu pe kaanda mohangauti nombandjarero. Moyene vi okupirukira orusuvero kovimariva? Paulus we tupa omirari tjiva: (a) tjiwa kutja eyuva rimwe outumbe mau yanda, (b) kara nohange na imbi mbi u na vyo, (c) kengeza oviungura mbi moungura okumuna ovimariva, (d) suvera ovandu noviungura vya Muhona kombanda yovimariva, nu (e) hanasa mbi u na vyo nouharupu ku na varwe. ⁶Nu imba mbe karera Ndjambi mouatjiri, mave tjiwa okukara nohange na imbi mbi ve na vyo. ⁷Eṱe katu notjiṋa tji twa eta mouye! Nu wina katu notjiṋa tji matu twaerere tji matu zu mo mouye! ⁸Tji tu novikurya nozombanda, ngatu kowe mu vyo. ⁹Nungwari ovandu imba mbe vanga okutumba ve wira momarorero na mongwehe yozonḓuma ozengi zouyova nozonḓepe, nḓe ve ṱomwinisa monyoneno na mombandjarero. ¹⁰Orondu orusuvero rwotjimariva orwo omuze wouvi ngamwa auhe. Ovandu tjiva va kara nomunenetima wotjimariva nga tji va poka kongamburiro nu nga tji ve riyetera omihihamo omizeu momitima. ¹¹Nungwari ove, mukarere wa Ndjambi, kara kokure noviṋa mbi avihe. Kondjera ousemba nondira ku Ndjambi nongamburiro norusuvero nonḓaro orure noupore womutima (1 Timoteus 6:6-11).
Pendje nokuritendekera omautumbe omengi kombanda yetu, erakiza rombeimbera okuyandja nungwari ka ku kambura. ⁶Zemburukeye kutja omundu ngu kuna ozondwi nḓe hi nanḓengu, ma kondo ovihape, mbi hi nanḓengu; nu ngu kuna ozondwi ozengi, ma kondo ovihape ovingi. ⁷Auhe nga yandje otja punga e rivangere momutima we, nu a ha yandja moruhoze poo mokuṋiṋikiziwa; orondu Ndjambi wa suvera ingwi ngu yandja nouharupu. ⁸Ndjambi u nomasorero okumupa avihe okukapita ouhepe weṋu, kokutja momuhingo auhe eṋe oveni aruhe mu kare novingi okuyenena, nu wina mu sore okuyandja ombatero ndja yenene kotjiungura ngamwa atjihe otjiwa (2 Ovakorinte 9:6-8).
Wina matu zeuparisiwa okurira ovakarere ovawa vya imbi Muhona mbye tupa. Omukarere kakara notjina, posiya okura nouvara ayo onguri omuini. Ondando nomaisananeno wetu okuyandja ovimariva komaneneparisiro wouhona wa Njambi. ¹Jesus wa tjere kovahongewa ve: “Pa ri omundu umwe omutumbe ngwa ri nomutarere wouini we. Omutarere ngwi wa hororwa komutumbe kutja u morosa ovimariva vyomuhona we. ²Omutumbe arire tja isana omutarere na tja ku ye: ‘Otjiṋa tji me zuu okutjama na ove hi, otjikwatjiike? Eta oviṋa avihe vyouini wandje mbi mbe kupa kutja uṱize, orondu ko na kurira omuṱize wouini wandje rukwao.’ ³Omutarere ngwi we rihungirira nai mu ye omuini: ‘Omuhona wandje me ndji ramba moviungura vyandje vyoutarere. Nambano me tjiti vi? Okutwera ehi hi ku i, nu okuningira ovyousyona me ṱohoṋi. ⁴Me tjiwa kutja me tjiti vi! Tji mba rambwa moviungura vyoutarere, me ripahere omapanga ngu maye ndji sekirisa mozoyawo.’ ⁵“Eye otja isana koumweumwe auhe ngwa ri nozondjo zomuhona we na pura nai komutenga: ‘U nozondjo nḓe ṱeki pi komuhona wandje?’ ⁶Eye wa zirire a tja: ‘Omaze womiṋinga omahoro esere rimwe.’ Omutarere wa tja ku ye: ‘Toora embo roye, kara pehi, nu u hakahane u tjange omirongo vitano.’ ⁷Tjazumba arire tja pura komukwao a tja: ‘Ove u nozondjo nḓe ṱeki pi?’ Eye wa zira a tja: ‘Ovikokotwa omakutu esere rimwe!’ Omutarere wa tjere ku ye: ‘Toora embo roye u tjange omirongo hambondatu!’ ⁸“Komuhingo mbwi omuhona otja tanga omuṱize wouini we omuhasemba mena rokutja wa ungura nounongo, orondu ovandu wouye mbwi ozongengeze tjinene mokati kawo okukapita ovanatje vondjerera.” ⁹Nu Jesus wa hungirire komurungu a tja: “Ritjitireye oveni oupanga nomautumbe wouye kokutja owo tji ya yanda, mu yakurwe momaturiro waaruhe. ¹⁰Ngamwa ngu ri omuṱakame moviṋa oviṱiṱi, ma rire omuṱakame movinene wina; nu ngu ri omuhasemba moviṋa oviṱiṱi, ma rire omuhasemba movinene wina. ¹¹Nu eṋe tji mu he ri ovaṱakame movitjitwa vyeṋu vyomautumbe wouye, ngu me mu pe okuṱakamisa ouini wouatjiri, owaṋi? ¹²Nu tji mu he ri ovaṱakame moviṋa vyomundu warwe, ngu me mu pe imbi mbi mavi rire ouini weṋu, owaṋi? ¹³“Kape nomukarere ngu ma sora okuungurira ovahona vevari tjimwe, orondu eye ma tondo umwe na suvere ingwi omukwao poo me riyameke ku umwe na tengurura ingwi omukwao. Otji mu hi nokusora okukarera Ndjambi novimariva tjimwe”(Lukas 16: 1-13).
Muhona wa sembamisa otjiwana tjovaIsrael okurira omburo yowatjiri nonguturiro kouye auhe. Oukarepo wa Muhona pu na ovandu ve ya ri orusuvero orupame. Muhona ongwa ri omunane wao ongarate wohoromende, momazeu wavo, na momerikotameno wavo ku Muhona. Otjiwana tjovaIsrael tji tja tungururwa koupe, otjihorera tjokuriyameka nokuundja ku Ye indu kutja tu nondiviro poo katu na onduviro, Muhona ma kara eri omburo yowatjiri, owatjiri mbu mau karerere nomuinyo.
¹¹"Ka rurupara oviṋa oviwa ku imba mbe ryanga mousemba (Omapsalme 84:11). Ezeva ndi mari tu zemburukisa kutja tu na orupa mokutja imbi Muhona mbye yandja vi kare novihape mominyo vyetu. Ete matu sokukaenda osemba.
